جهان بیگانه ی دو وجهی که نیمی از آن ماگما و نیم دیگر همواره شب است

دانشمندان در جستجوی سیاره های فراخورشیدی ، دنیایی سوررئال و نامتعارف و فراتر از تصور بشری را یافتند. حال در تحقیقی جدید که در نشریه ی نیچر منتشر شده است یکی از جالبترین سیاره های فراخورشیدی مورد اشاره قرار گرفته است: ابرزمینی دو وجهی که یک وجه آن دائماً شب است و یک وجه آن بدلیل بمباران مداوم توسط ستاره قدرتمندش همواره در حال ذوب شدن است.

55 Cancri e که 41 سال نوری از ما دور است در سال 2004 کشف شده است. این سیاره از آن جهت اهمیت دارد که نحستین سیاره ی فراخورشیدی ابرزمینیست. سیاره های ابرزمینی قطری بیش از زمین و کمتر از نپتون دارند. این سیاره بدور یک ستاره ی رشته اصلی می گردد. در مورد ترکیب سازنده ی این سیاره توافقی وجود ندارد و برخی بر این باورند که این سیاره بیشتر از کربن به شکل الماس تشکیل یافته است.

55 Cancri e به قدری به ستاره ی مادرش نزدیک است که یک بار گردش آن بدور ستاره مزبور تنها 18 ساعت طول می کشد که یه این معناست یک سال زمینی 487 سال این سیاره است. بنا به همین مساله محققان تصور می کردند سطح این سیاره بسیار گرم و در حد 2000 درجه سانتیگراد باشد. از طرفی بنا به تحقیقی دیگر جو این سیاره سرشار از ترکیبات بسیار سمی سیانید می باشد که در ترکیب با گرمای بیش از حد آن این سیاره را به محلی نامناسب برای زندگی تبدیل نموده است.

سمت رو به ستاره تقریباً بصورت کامل ذوب شده است و سمت دیگر ماگماییست

این تحقیق جدید که به رهبری اختر فیزیکدانی به نام برایس-اولیویه دموری در دانشگاه کمبریج به انجام رسیده است فصل جدید و جذابی به داستان این ابرزمین اضافه کرده است. گروه تحقیقی با استفاده از داده های دریافتی ناسا از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ( که توانایی تشخیص تشعشعات فروسرخ را دارد) نخستین نقشه ی گرمایی از یک ابرزمین تهیه کرد و نشان داد این سیاره دو نیمه دارد.

بدلیل تاثیر گرانشی ستاره ی مادر این سیاره همواره از لحاظ کشند قفل است (یعنی همیشه یک سمت سیاره رو به ستاره مادر می باشد) یعنی در وضعیتی شبیه وضعی که ماه نسبت به زمین دارد. نقشه ی گرمایی نشان داد نیمه ای که رو به ستاره است 2500 درجه سانتیگراد گرما دارد و بهمین دلیل کاملاً شکل دوب شده دارد در حالیکه سمت دیگر که همواره شب است تنها 1100 درجه سانتیگراد گرما دارد.

سمت اصطلاحاً سرد سیاره که که سرشار از ماگمای جامد است چیزی شبیه جو دارد اما سمت دیگر که ماگمای ذوب شده است احتمالاً جوی نداشته باشد. جالب اینکه سیاره گرمتر از چیزیست که تصور می شده و نقشه ی گرمایی نشان می دهد این ابرزمین نباید اینقدر گرم باشد. نتیجتاً باید یک منبع ناشناخته گرما هم باشد که از درون سیاره آنرا گرم کند اما محققان در حال حاضر چیزی از ماهیت آن نمی دانند.

دموری در این مورد می گوید: “ما هنوز نمی دانیم این سیاره از چه موادی تشکیل شده و این مساله هنوز معمایی نامکشوف است. البته نتایج تحقیق ما کمکی در درک این ابرزمین محسوب می شود اما هنوز ماهیت اصلی این سیاره را نمیدانیم.”

بهر حال این دنیای عجیب و غریب اولین دنیا از این نوع نیست. سیاره ی CoRoT-7b که در فاصله ی 480 سال نوری از ما قرار دارد هم دنیای دو وجهی ماگمایی دیگریست که آنهم از لحاظ کشندی قفل شده به ستاره اش است. برخی تصور می کنند این سیاره ی مرموز هسته ی صخره ای غولی گازیست که در نتیجه ی گردشش به دور ستاره ی مادر جوش را از دست داده است. البته این داستان را نمی توان در مورد 55 Cancri e تعمیم داد اما چیزی که در مورد هر دو سیاره قطعیست آن است که هر دو جهنمهایی آتش فشانی در اعماق فضا هستند.

منبع: Iflscience