جوجه ی پرنده ها، رمزگشایان تکامل پرواز دایناسورهای پرنده

با وجود آنکه دایناسورهای غیر پرنده میلیونها سال است منقرض شده اند دایناسورهای پرنده هنوز هم به شکل پرندگان امروزین به حیات خود ادامه می دهند.

این جانوران پردار کنونی به همان گروه تکاملی کلوروسوریا یا تهی دم خزندگان تعلق دارند که زمانی خانواده ی دروموسوریدی یا دونده خزندگان را که ولوسیراپتور (دزد چابک) را در خود داشت را شامل می شد.

تحقیق جدیدی که در نشریه ی PLOS ONE منتشر شده نشان می دهد جوجه های پرندگان مدرن ممکن است نشانی یاشند از اینکه چطور نیاکان قدیمشان از دوران کرتاسه توانستند قادر به پرواز شوند. با کمک پرتونگاری پرتو ایکس دقت بالای جوجه هایی که تلاش می کنند پرواز یاد بگیرند محققان دریافتند جوجه ها پاها و بالهایشان را درست مانند پرنده های بالغ هماهنگ می کنند تا انرژی پرواز را بیابند.

محققان احتمال می دهند این همان سازوکاری باشد که به نیاکان پرندگان امکان داده با غلبه بر نیروی جاذبه آسمانها را حتی برای دقایقی تحت انقیاد خود در آورند. با وجود اینکه اسکلت و عضلات پروازی این دایناسورهای پرنده تکامل کامل نیافته بود (درست مانند جوجه ی پرندگان) احتمالاً تا اینقدر توان داشتند که خود را دقایقی روی هوا حفظ کنند.

اشلی هیرز که محقق فوق دکترای بخش فسیل شناسی موزه ی تاریخ طبیعی آمریکا می باشد و در تحقیق حاضر نقش اصلی را ایفا نموده می گوید: “جوجه ها از دید آناتومی مانند برخی سنگواره های دایناسورها هستند که تا به حال یافت شده اند. و در نتیجه با مطالعه ی جوجه ها و مشاهده ی نحوه ی استفاده ی آنها از بدنهای شبه دایناسوریشان میتوانیم به این نتیجه برسیم که دایناسورهای پرنده چگونه از بالهایشان استفاده می کرده اند.”

آرکئوپتریکس )کهن بال( گونه ی مونیخ دایناسور شبه پرنده ای بود که پرهای واضحی داشت و احتمالاً میتوانست پرواز بسیار کوتاه مدتی را تجربه کند

پرندگانی که امروز می بینیم حدود 100 میلیون سال پیش و در آخرین فصل زندگی دایناسورهای غیر پرنده ظاهر شدند. نیاکان بلافصل آنها توان پرواز واقعی را نداشتند و به جای بالهای بزرگ بازوهای پردار کوچکتری داشتند که به آن “بالهای اولیه” می گویند. ضمناً باله ی جلوی اسکلتشان هنوز تکامل کافی پیدا نکرده و نرم بود.

با این وجود جوجه های امروزی که آناتومی مشابهی با دایناسورهای پرنده دارند در شیبها بالهای خود را بهم میزنند و ممکن است به این طریق بتوانند کمی پرواز کنند. به این رفتار دویدن در شیب با کمک بالها (WAIR) می گویند. گروه محققان میخواستند ببینند در حالی که WAIR انجام می گیرد اسکلت جوجه ها به چه شکلی عمل می کند. به همین دلیل این رفتار جوجه ها را از طریق پرتو ایکس مشاهده نمودند.

محققان مشاهده کردند در زمانیکه جوجه ها بال بال می زنند حرکت بالهایشان بسیار شبیه پرندگان بالغ است. این به مفهوم آن است که با وجود اسکلت کامل نشده، جوجه ها تمام عناصر پرواز پیشرفته ی پرندگان بالغ را در بال زدن از خود نشان می دهند.

با توجه به جمیع این موارد محققان به این نتیجه ی منطقی رسیدند که نیاکان باستانی پرندگان با توجه به شباهتهای اناتومیکشان به پرندگان نابالغ می توانسته اند مانند جوجه ها پروازی نیمه کاره و ابتدایی را تجربه کنند. اگر این موضوع صحیح باشد محققان توانسته اند بصورتی اتفاقی سازوکاری که دایناسورهای پرنده را به تدریج تبدیل به پرندگان کرد بیابند.

هیرز در این مورد می گوید: “این مرحله ی گذار دایناسورهای زمینی به دایناسورهای پرنده یکی از مراحل مهم تکامل مهره داران است زیرا پرواز مهمترین نیاز حرکتی جانداران محسوب می شود.”

توانایی پرواز تنها مختص پرنده ها نیست. خفاشها، حشرات، پتروسورها (خزندگان بالدار) و حتی گونه ای از حلزون میتوانند پرواز کنند اما جزء پرندگان محسوب نمی شوند. اما بهر حال تکامل پرواز در گروه های معدودی صورت گرفته و دریافت این موضوع که این گروه های بی ارتباط باهم چگونه توانسته اند پرواز بیاموزند به فرآیندی به نام تکامل همگرا مربوط است که تحقیق در مورد آن برای محققان اهمیت زیادی دارد.

منبع: Button