تفاوت Wipe (محو کردن) ، Shred (ریز ریز کردن) ، Delete (حذف) و Erase (پاک کردن) در چیست؟

میتوانید فایلی را بدون پاک کردن حذف کنید، دیسکی را بدون وایپ کردن پاک کنید، فایلی را بدون حذف کردن شرد نمایید و یا صدها فایل را که قبلاً حذف کرده اید بطور همزمان وایپ کنید…

گیج کننده بود نه؟ عجیب نیست..این چهار اصطلاح (وایپ، شرد، حذف و پاک کردن) ممکن است جاهایی به جای هم به کار روند اما این کار درست نیست.

هر کدام از این واژه ها عملی متفاوت را روی فایلها، پوشه ها ویا حتی فضاهایی که به نظر خالی می آیند و هاردها و فلشها یا دیگر وسایل ذخیره سازی انجام می دهند.

اینجا تفاوتهای عملکردهای این واژه ها را بررسی کرده و اهمیت درک آنها را توضیح می دهیم:

حذف کردن: “مرا مخفی کن اما اگر زمانی نیاز داشتی میتوانی مرا همینجا پیدا کنی”

واژه ی حذف کردن را زیاد به کار می بریم. مثلاً همکارتان سوال می کند آیا فایل او را هنوز روی تبلتتان دارید و شما می گویید: “نه، حذفش کردم” یا دوستی از شما می پرسد آیا عکس مهمانی شب گذشته ی او را “حذف” کردید یا خیر.

این واژه حتی وارد زندگی روزمره ی ما هم شده است جوری که وقتی از پسرتان می پرسید آشغال ها را بیرون برده می گوید بله “حذفش” کردم. اصلاً هم شوخی نمی کند. منظورش همان بیرون بردن آشغالهاست! در واقع حذف کردن معادل از شر چیزی خلاص شدن شده است. اما در واقع این کاربرد واژه ی “حذف” اصلاً درست نیست.

واقعیت این است که وقتی چیزی را حذف یا “دیلیت” می کنید (چه در رایانه، چه در تلفن هوشمند، دوربین دیجیتال یا هرجای دیگر) آن چیز هنوز وجود دارد و تنها آنرا مخفی کرده اید. داده های واقعی هنوز روی رسانه وجود خواهند داشت.

فایلهای حذف شده بویژه آنهایی که اخیراً حذف شده اند به راحتی با نرم افزارهای بازیابی قابل بازیابی هستند. نرم افزارهای بازیابی زیادی بصورت رایگان قابل دانلود هستند (البته در ایران تمام نرم افزارها بصورت رایگان قابل دانلود هستند!). در صورتی که اشتباهاً فایلی را حذف کرده اید این خبر خبری خوب است اما در صورتی که بخواهید واقعاً اثری از فایلی نماند این خبر دردسر ساز خواهد بود.

خلاصه آنکه: وقتی فایلی را حذف می کنید پاکش نکرده اید بلکه تنها مخفیش کرده اید.

پاک کردن: “آیا مطمئنی؟ دیگر مرا نخواهی دید!”

واژه ی پاک کردن همانیست که زمانی که می خواهیم از شر چیزی (مثلاً فایلها) رها شویم دنبال آن هستیم.

پاک کردن چیزی لااقل در دنیای فن آوری به معنای حذف واقعیست.

برای پاک کردن داده ها سه راه مورد پذیرش همگانیست: وایپ یا اسکراب (تمیزکاری) با نرم افزاری که برای اینکار طراحی شده، بهم زدن میدان مغناطیسی رسانه ای که داده در آن ذخیره شده و یا نهایتاً نابود کردن فیزیکی رسانه ی ذخیره سازی

اگر بخواهید از هارد، فلش، کارت حافظه یا دیگر وسایل ذخیره سازی اطلاعاتتان دوباره استفاده کنید تنها راه راه اول خواهد بود.

خلاصه آنکه: وقتی فایلی را پاک می کنید امکان برگشت فایل را ندارید

در بیشتر موارد وایپ و اسکراب داده ها مشابه هم هستند تفاوت عمده بین این دو حیطه ی عملکردشان است…

وایپ: “همه چیز را خواهم زدود!”

وقتی هارد یا رسانه ی ذخیره سازی دیگری را وایپ می کنید تمام داده هایی که در حال حاضر درون آن است و تمام چیزهایی که قبلاً حذف کرده اید را پاک می کنید.

نرم افزارهایی که عمل وایپ کل هارد را انجام می دهند به نرم افزارهای نابود کننده ی داده معروفند. آنها با یکی از روشهای متعدد پاک کردن داده ها تمام بخشهای هارد (چه فضای خالی باشد و چه محل داده ها) را جای نویسی می کنند.

خلاصه آنکه: وقتی درایوی را وایپ می کنید بطور کامل و دائم تمام آن را پاک می کنید.

چون وایپ تمام داده های درایوها را پاک می کند زمانیکه بخواهید هاردتان را بفروشید و یا از ابتدا فایلهایی را روی آن بریزید باید از این روش استفاده کنید.

برای آموزش وایپ کردن هارد پیش از فروش سیستم یا هارد درایوتان در آینده ای نزدیک آموزشی مستقل در مدیاسافت خواهیم داشت.

شِرِد: “فقط همین ها را پاک خواهم کرد”

وقتی داده ای را شرد می کنید (حال چه یک فایل باشد و چه چند فایل یا پوشه) تنها اقلام انتخابی شما پاک خواهند شد.

شرد فایلهای منفرد مانند وایپ کل درایوها تمام داده های آن را با جا نویسی فضای اختصاص یافته به آن با الگوی صفر و یک پاک می کند. نرم افزارهایی که اینکار را انجام می دهند را نرم افزارهای شردر می گویند. برنامه های شردر رایگان زیادی وجود دارند که کار خود را به خوبی انجام می دهند.

خلاصه آنکه: وقتی فایلها را شرد می کنید بطور کامل و دائم آنها را پاک می کنید.

چون شرد کردن را می توانید در هر مجموعه ی انتخابی فایل انجام دهید نرم افزارهای شردر عموماً روی سیستمها نصب شده و بطور مرتب مورد استفاده قرار می گیرند تا به جای حذف فایل آنها را با اطمینان پاک کنید.

فرمت چطور؟ آیا فرمت کردن داده ها را حذف می کند یا آنها را بطور کامل پاک می کند؟

اگر تا به حال درایوی را فرمت کرده باشید احساس می کنید در حال پاک کردن کامل درایو هستید. البته این حس ممکن است درست نباشد.

در هر نسخه ی ویندوز فرمت سریع (Quick Format) راهی برای حذف کردن فایلهای درایو است نه پاک کردن آنها. برای همین است که فرمت سریع اینقدر سریع کار می کند.

در ویندوز اکس.پی فرمت کردن تنها حذف کردن تمام درایو است. دلیل طول کشیدن فرمت درایو با وجود اینکه فایلها تنها حذف می شوند این است که در زمان فرمت در ویندوز اکس.پی کل درایو برای بررسی مشکلات احتمالی بررسی می شود.

در ویندوز ده، هشت و هفت و ویندوز ویستا فرمت عادی در واقع جا نویسی داده ها با زنجیره ی صفر و در یک مرحله است. در واقع این فرمت وایپی بسیار ساده است و خوب هم کار می کند مگر اینکه برای سازمان امنیت ملی کار کنید!