چرا اقیانوس شناسان امید دارند پیامهای داخل بطری بالاخره به دست کسی برسد

اخیراً قدیمیترین پیام داخل بطری در جزیره ی امروم آلمان در سواحل دریای شمال از آب گرفته شد. این بطری یکی از 390 بطری ای بود که دانشمندی به نام جورج بیدر در آگوست 1906 به آب انداخته بود.

در این سفر 110 ساله بطری تنها چند صد کیلومتر مسافت را طی کرده بود و این سفر کوتاه اصلاً شباهتی به سفر رابینسون کروزو نداشت. اما با این وجود دانشمندان نوین و بیدر با همین بطریها هم به پاسخهای مناسبی در مورد الگوهای جریانهای اقیانوسی می رسند.

بیدر یک زیست شناس دریایی مشهور بود که در سراسر زمین تحقیقاتی می کرد و بیشتر روی اسفنجها متمرکز بود. زمانیکه بیدر در انجمن زیست دریای پلیموث در جنوب باختری انگلستان بود به مطالعه ی حرکتهای جانوران آبزی علاقه مند شد و بطریهایی را به آب انداخت تا ببیند این جانوران ممکن است تحت جریانهای عمیق اقیانوسی ممکن است چه حرکتهایی داشته باشند و به کجاها بروند.

بطریهایی که در آب انداخته شده بودند به تدریج توسط جهانگردان و مسافران از آب گرفته شدند و برخی هم راهی به ساحل یافتند. این بطریها اطلاعات ذیقیمتی در اختیار بیدر قرار دادند و بیدر توانست به این نتیجه برسد که موجوداتی که از کف اقیانوسها تغذیه می کنند بیشتر تمایل دارند بر خلاف جهت جریانهای اقیانوسی حرکت کنند.

اقیانوس شناسان سالها بود که از روشهایی مانند روش بیدر برای مطالعه ی جریان های اقیانوسی (چه جریانهای سطحی و چه جریانهای عمقی) استفاده می کردند و بازگشت بطریها برای آنها اهمیت زیادی داشت و به آنها در تحقیقاتشان کمک می کرد. دانشمندان متکی به گزارشات مردمی از محل از آب گرفتن بطریها بودند. بیدر برای اینکه افرادی را که بطریها را از آب می گرفتند ترغیب کند تا آنها را گزارش کنند به هرکدام یک شیلینگ جایزه می داد. این جایزه از طرف انجمن زیست دریای پلیموث به فردی که اخیراً بطری مذکور را از آب گرفت هم پرداخت شد.

یکی از بطریهای بیدر که از آب گرفته شد

قرنهاست هزاران پیام از عکس گرفته تا کیک عروسی به دریا انداخته شده و از آب گرفته شده اند. البته هرکدام از این بطریها داستانی خاص خود داشته اند و از صدها متر تا صدها کیلومتر را پیمودند تا از آب گرفته شوند.

خود من 1000 بطری به کانال مانش در جنوب جزیره ی رایت انداختم و حدود 400 تا از آنها توسط مردم از آب گرفته شدند که از همین راه اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد جریانهای منطقه ای به دست آوردم. این اطلاعات به ما کمک می کند بفهمیم آلاینده ها در آبهای ساحلی به چه ترتیبی حرکت می کنند.

با این وجود دانسته های ما از جریانهای اقیانوسی به قدری کامل شده که به ندرت بطریهای جدید اطلاعات جدیدی به ما می دهند که از انها بی خبر بوده ایم. در واقع اصلاً جریانهای اقیانوسی مرموزی که باید کشف شوند دیگر وجود ندارند.

البته با این وجود محموله هایی که اتفاقی به اقیانوسها می افتند گاهاً کمکهایی به دانش اقیانوس شناسی می کنند. در سال 1992 کانتینری از اسباب بازیهای پلاستیکی کودکان در سواحل ژاپن در اقیانوس آرام غرق شد و 29000 اردک، لاکپشت، سگ آبی و قورباغه ی پلاستیکی به آب ریختند. از آن به بعد این اسباب بازیها مورد مطالعه ی اقیانوس شناس بازنشسته ای از سیاتل به نام کرتیس ابسمایر گرفتند. رسیدن این اسباب بازی ها به سواحل اقیانوس اطلس در کانادا و پیش از آن به سواحل اقیانوس آرام به دانشمندان کمک کرد تا در مورد زباله دان بزرگ اقیانوس آرام و جریانهای اطراف آن از مسیر تنگه ی برینگ و اقیانوس اطلس شمالی اطلاعات خوبی کسب کنند.

چند سال پیش به تدریج اردکهای پلاستیکی زرد رنگی در سواحل بریتانیا و فرانسه از آب گرفته شدند و این شائبه را ایجاد کردند که شاید اردکهای پلاستیکی غرق شده در ژاپن این همه راه را پیموده باشند اما بررسی ها مشخص کرد این اردکها در رودخانه ای محلی به آب انداخته شده بودند.

البته با توجه به عمر طولانی پلاستیکها میتوانید انتظار داشته باشید هر پلاستیکی که به آبهای آزاد افتاده باشد روزی هرکجای دنیا باشید راهی به نزدیکی شما پیدا خواهند کرد. در واقع این اردکهای پلاستیکی نشان می دهند آبهای اقیانوسها همه به هم متصلند و آبی که در 6 کیلومتری جنوب یک خلیج متصل به اقیانوس آرام باشد ممکن است پس از صدها سال به سواحل اسکاتلند یا برزیل برسد.

بطریهای پیام رسان مدرن

 هنوز دانشمندان از روش پیام رسانی با بطری استفاده می کنند تا به دانسته هایشان بیفزایند هرچند اخیراً روشها پیچیده تر و پر هزینه تر شده است.

پیام رسانی مدرن: سایمون بوکسال در حال آماده سازی یک بطری! مدرن برای به آب اندازی در سواحل گرین لند

امروزه شبکه ای مشتمل بر بیش از 3800 بطری مدرن (به شکل شناور) به آب انداخته شده اند که میتوانند در هر عمق دلخواهی شناور باشند. این شناورها نه تنها با جریان ها به این سو و آن سو می روند بلکه دما، شوری آب، اکسیژن و سطح فیتوپلانکتونها (گیاهان شناور) را اندازه گیری می کنند. این شناورها برای انتقال داده ها و همینطور اطلاعات مکانشان هر پنج تا ده روز به سطح آب می آیند و سپس مجدداً به اعماق می روند و کار برنامه ریزی شده ی خود را پی می گیرند.

با توجه به برق این شناورها که تا سه سال دوام دارد این شناورهای روباتیک بسختی تلاش میکنند تا بر اطلاعات ما راجع به اقیانوسها و تغییرات آب و هوایی آنها بیفزایند. شبکه ی این شناورها (که تقریباً هر کشوری که به علم اقیانوس شناسی علاقه ای دارد دستی در به آب اندازی آنها دارد) اطلاعاتی گسیل می کند که آزادانه در اختیار تمام محققان قرار دارند و قرار است اپلیکیشنی بر روی این شناورها نصب شود تا بتوانند اطلاعاتشان را در اختیار Google Earth هم قرار دهند.

حالا ما میتوانیم یافته های این بطریهای مدرن در مورد اقیانوسها را بدون اینکه از پشت رایانه هایمان تکان بخوریم در اختیار بگیریم. هرچند با این کار نسیم فرحبخش دریاها را نخواهیم داشت و من بعنوان اقیانوس شناس هیچوقت نمیخواهم از شمیم اقیانوسها محروم شوم.

منبع: Iflscience