فیروز نادری

فیروز مایکل نادری معاونت پیشین مدیر کل تنظیم راهبرد های آزمایشگاه پیشرانه جت در ناسا و مدیرکل فعلی اکتشافات منظومه خورشیدی است.

کودکی و تحصیلات

فیروز نادری در 26 اسفند 1324 در شیراز دیده به جهان گشود و تحصیلات ابتدایی خود را در شیراز و دوره متوسطه را در دبیرستان اندیشه تهران به اتمام رساند.سپس در سال 1964 به امریکا رفت و پس از تحصیلات کارشناسی و کارشناسی‌ ارشد در رشته مهندسی برق، در سال 1976 تحصیلات دکترای خود را در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به پایان رساند.

پیوستن به ناسا

پس از اتمام تحصیلات خود در سال 1976 به وطن بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، فعالیت خود را در مرکز سنجش از دور ایران در تهران آغاز ‌کرد و پس از مدتی فعالیت، به دلیل نبود امکانات مورد نیاز برای بسط تحقیقات و پژوهش‌ هایش کشور را به مقصد امریکا ترک کرد و در سال 1979، یعنی حدود 36 سال پیش فعالیت خود را در ناسا آغاز کرد.

او در این مدت مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌ های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور اقیانوسی، رصدخانه‌ های تحقیقاتی اختر فیزیک و اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی بر عهده داشت.

فیروز نادری از سال 1996 مدیر برنامه منشاء حیات ناسا بود. در سال 1979 به «آزمایشگاه پیشرانش جت» (JPL) پیوست و به عنوان مدیر آزمایشات پروازی علوم فضا و مدیر طرح تفرق‌ سنج ناسا به کار پرداخت.

او هم‌اکنون مدیریت‌ارشد برنامه‌ ریزی استراتژیک JPL را برعهده دارد. وقتی این پست را پذیرفت، ناگهان ایمیل‌ ها و پیام‌ های بی‌ شماری از سوی ایرانیان به سمت او سرازیر شد. خودش در این‌ باره می‌ گوید:

همان زمان بود که فهمیدم دنیا چقدر کوچک است. اما تا حدودی نگران شدم، چون می‌ دیدم مسئولیتم به خاطر حساسیت‌ های هموطنانم بیشتر شده است

مسئولیت های فیروز نادری در ناسا تا کنون

فیروز نادری از سال 2000 نیز مدیریت برنامه تازه تاسیس برنامه مریخ را بر عهده گرفت. وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ ریزی کند. وی، در فروردین ماه 1379 به سمت مدیر پروژه‌ های اکتشاف مریخ منصوب شد.

در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت)، از مهم ترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ ها و راهبرد های مرکز، تجاربش در ماموریت‌ های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌ های جهان از زمین تا کهکشان‌ های دور به کار بسته‌است.

او همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا 20 ساله JPL را برعهده دارد.فیروز نادری در سال 2011 به سمت مدیر پژوهش‌ های روباتیک منظومه خورشیدی منصوب گشته‌است.
او در مصاحبه با برنامه پارازیت به این سوال که نظرش درباره تئوری استیون هاوکینگ درباره عدم وجود خدا چیست پاسخ داد که به هیچ نوع دین و مذهب اعتقاد ندارد، خدا برایش از دین مجزاست و اندیشه سپیریچوال دارد.

گفتنی است در سال 2009 مریخ‌ نورد بسیار پیشرفته و بزرگی به نام MSL که از سوخت اتمی استفاده می‌ کرد به همراه یک لابراتوار مجهز علمی به فضا پرتاب شد و در سال 2010 به سطح مریخ‌ رسید.

آزمایشگاه سنگ و کانی به همراه 8 جزء آزمایشگر دیگر آزمایشگاه این مریخ‌ نورد را تشکیل می‌ دهند. اگر این ماموریت با موفقیت همراه باشد قدم بعدی، جستجوی مستقیم حیات در مریخ در سال‌های پس از آن و حوالی سال 2016 خواهد بود. این ماموریت، در پی پاسخ به سه سوال و هدف اصلی اجرایی گردیده است:

در نظر گرفتن شرایط مریخ در طول تاریخ. آیا حیاتی در گذشته در آن وجود داشته یا این که در آینده بوجود خواهد آمد؟

دوم این که آیا اگر شرایط زندگی وجود داشته، آیا حیاتی هم بوجود آمده یا خیر؟

و سوال سوم این که آیا اگر حیاتی هم بوجود آمده است در حال حاضر هم به شکلی خاص دیده می شود یا خیر؟

فیروز نادری و گفته هایش در مورد سفر انسان به مریخ

همه مریخ نورد های آینده به قصد رسیدن به پاسخ این سوالات است که راهی مریخ می شوند.دکتر نادری در مورد سفر انسان به مریخ می‌گوید:

 

فرستادن انسان به مریخ به قدری مشکل و پیچیده خواهد بود که ارسال MSL و موفقیتش نیز نمی‌ تواند پیش نیاز آن باشد. سه مرحله برای سفر به مریخ متصور است: پرتاب از زمین، هدایت از زمین تا مریخ و فرود در مریخ. بخش دوم این ماموریت آسان‌ترین قسمت آن خواهد بود و سختی آن فرود در مریخ و پرتاب از زمین است.

مشکل‌ ترین فاز فرود در مریخ کند کردن سرعت فضاپیما است. در حال حاضر و در ماموریت‌ های کنونی سپر حرارتی – چتر و موتور ها می‌ توانند سرعت را کاهش دهند. اما در زمانی که فضاپیمای حامل انسان بخواهد با 20 تا 25 برابر وزن و اندازه در سطح مریخ فرود آید کار کمی سخت‌ تر خواهد شد. ما هنوز تکنولوژی مورد نیاز برای این کار را در اختیار نداریم.

هنگامی که از وی این سوال همیشگی پرسیده شد که سفر انسان به مریخ در چه تاریخی قابل تصور است؟ تخمین هایی که هم اکنون وجود دارد سال های بین 2015 و 2020 را زمان احتمالی سفر انسان به مریخ در نظر میگیرد.

با توجه به مشکلاتی که متذکر شدید چه زمانی را می توانیم برای این سفر در نظربگیریم؟ او گفت:

با توجه به مشکلات تکنولوژیکی و مالی که بر سر این راه وجود دارد به نظر نمیرسد تا نیمه این قرن بتوانیم تمامی امکانات این سفر را فراهم کنیم و باید تا دهه های آینده صبر کنیم. برای پاسخ به این پرسش باید به مقدمات پرتاب و تکنولوژی هایی که فعلا در اختیار داریم توجه کنیم. در ابتدا روی شاتل ها صحبت می کنیم.
اما پروژه شاتل ها به دلیل قدیمی شدن فن آوری های ساخت و هزینه های سنگین و خطراتی که داشته اند در سال 2010 بازنشسته شدند! اما ناسا در حال تعیین جانشین هایی برای شاتل ها است این پرنده های جدید دیگر شبیه به شاتل ها نبوده و به پروگرس ها ، فضا پیماهای روسی شباهت خواهند داشت که مکانیسمی شبیه به آنها دارند.

در پروگرس ها مکان استقرار فضانوردان بالای موشک پرتاب کننده در نظر گرفته می شود که سیستم های جدید ناسا هم شبیه به آن خواهد بود. تاریخ شروع استفاده از این فضاپیما ها سال 2014 در نظر گرفته شد.

این زمانی است که ناسا طبق زمانبندی های ماموریت های خود قصد دارد تا دوباره به ماه عزیمت کند ولی این بار دیگر شبیه به مسابقات فضایی دهه های اولیه عصر فضا که برای فتح ماه بین شوروی و امریکا رقابت سختی بود جنگی بر سر فتح ماه نخواهیم داشت.

تغیر پرتاب کننده ها و بالابر ها و همینطور سفر دوباره به ماه از مهم ترین برنامه های ناسا طی دهه آینده خواهند بود. پس از این ما روی چگونگی سفر فضاپیماهای رفت و برگشت به مریخ و همینطور سفر انسان به سیاره سرخ برنامه ریزی می کنیم.

همانطور که قبلا متذکر شدم ما سه مشکل بزرگ برای رسیدن به مریخ خواهیم داشت که پرتاب به مریخ ، هدایت تا مریخ و فرود روی مریخ هستند اما یک مشکل دیگر هم هست! و آن هزینه های سنگین این ماموریت است که غیر قابل تصور خواهد بود.

به طور مثال در زمان فرود اولین انسان به ماه با بودجه های کنونی نزدیک به 70 میلیارد دلار سرمایه گذاری دولت وقت ایالات متحده انجام شد تا امریکا برنده مسابقه فتح ماه با شوروی باشد مسابقه ای که سیاسی بود.

این مبلغ هنگفت قسمت زیادی از هزینه های جاری دولت آن زمان را تشکیل میداد. ولی تخمین ما برای انجام سفر انسان به مریخ در حال حاضر رقمی بالغ بر 200 تا 400 میلیارد دلار است !

مشکل سوم سلامت انسان در فضا و مریخ. سفر چند روزه به ماه و اقامت در آن از نظر فیزیولوژی بدن خطرات زیادی برای انسان نداشته و به مشکلی از این نظر بر نخوردیم.برنامه ای که حداکثر طی چند روز رفت و برگشت فضانوردان به ماه انجام میپذیرد. ولی سفر به مریخ کاملا متفاوت است.

ما با تجهیزات کنونی حدود 7 ماه زمان لازم خواهیم داشت تا فاصله بین زمین تا مریخ را طی کنیم 7 ماه سفر در زمانی است که مریخ نزدیکترین فاصله را به ما داشته باشد.
در نظر بگیرید زمان برگشت هم باید در تاریخی باشد که دوباره مریخ نزدیکترین فاصله را به زمین داشته باشد تا همین 7 ماه زمان برای رسیدن به زمین را صرف شود. پس از رسیدن به مریخ 19 ماه طول خواهد کشید تا دوباره شرایط ایده عال برای بازگشت به زمین فراهم شود.

یعنی فضانوردان زمانی در حدود 14 ماه را در راه رفت و برگشت از مریخ هستند و 19 ماه نیز باید در مریخ به سر برند. با این شرایط سخت میتوان در نظر گرفت که سفر انسان به مریخ نمی تواند طی یکی دو دهه آینده صورت گیرد.

افتخارات و جوایز دکتر فیروز نادری

دکتر نادری بارها مورد تقدیر قرار گرفته است که از آن‌ جمله می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بالاترین نشان ناسا «مدال خدمات برجسته»
• انتخاب به عنوان فرد موثر سال ایالات متحده

• لیبرال پرایز 2004 که پیش از او به پاپ بندیکت شانزدهم اعطا شده بود
• نشان افتخار الیس آیلند در سال 2005 که از برنده‌گان قبلی آن می‌ توان به بیل کلینتون، هنری کیسینجر، باب هوپ، محمدعلی کلی و فرانک سیناترا اشاره کرد
• همکار از مؤسسه هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA)
• دریافت جایزه دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعه فضانوردی آمریکا (۲۰۱۰)
• مدال رهبری برجسته ناسا
• مدال خدمات برجسته ناسا

سرانجام سازمان فضایی ناسا نام سیارکی را به پاس قدرانی از زحمات این دانشمند ایرانی ، از (5515) 1989 EL1 به سیارک نادری تغییر داد تا نام این دانشمند بزرگ ایرانی در تاربخ ماندگار شود. فیروز نادری از این رویداد با عنوان بهترین افتخاری که نصیبش شده یاد کرد.